Morfina jako lek i jako narkotyk

Morfina - podstawowe informacje

Morfina jest silnym lekiem przeciwbólowym podawanym pacjentom z zaawansowaną chorobą nowotworową. Jest najsilniejszym z leków znieczulających. Jest lekiem bardzo silnym pomagającym na prawie każdy rodzaj dolegliwości bólowych.

Morfinę podaje się tam gdzie inne leki nie są już w stanie pomóc. Krótkotrwałe stosowanie morfiny może być konieczne w celu uśmierzania bólu około operacyjnego, po zawale lub niedokrwieniu mięśnia sercowego, ciężkich urazach klatki piersiowej z uszkodzeniem oskrzeli i płuc czy w zespołach bólowych z męczącym kaszlem.  Krótkotrwałe stosowanie morfiny może być konieczne w celu uśmierzania bólu około operacyjnego, po zawale lub niedokrwieniu mięśnia sercowego, ciężkich urazach klatki piersiowej z uszkodzeniem oskrzeli i płuc czy w zespołach bólowych z męczącym kaszlem.

Morfina zmniejsza wrażliwość na przykre bodźce i wykazuje niekiedy działanie euforyczne. W Polsce jest produkowana legalnie i nielegalnie. W oficjalnym obrocie jest dostępna na receptę (recepty z tzw. czerwonym paskiem, wystawiane tylko przez uprawnionych lekarzy) w postaci tabletek lub ampułek z bezbarwnym płynem. Nielegalnie można kupić morfinę w postaci proszku o kolorze białym, różowym, szarym lub brunatnym. Wyglądem może przypominać sypki cement. Morfina nie cieszy się w Polsce popularnością. Najczęściej sięgają po nią osoby uzależnione od opiatów.

Morfina jako narkotyk

Morfina, według klasyfikacji, należy do grupy opiatów i opioidów, czyli alkaloidów, które otrzymuje się z maku lekarskiego lub drogą syntetyczną. Najwięcej alkaloidów znajduje się w opium, czyli „mleczku makowym”. Do opiatów, oprócz morfiny, zalicza się: heroinę, kodeinę, tebainę, narceinę, papawerynę, kompot makowy (polską heroinę), metadon, fentanyl i dolargan. Opiaty są bardzo niebezpieczne, o dużym potencjale uzależniającym. Na początku pojawia się zwykle uzależnienie psychiczne, potem fizyczne. W sidła nałogu można wpaść już po kilkakrotnym zażyciu nawet niewielkich dawek narkotyku.

Uzależnienie od morfiny

Morfina daje podobne skutki uzależnienia i efekty działania, jak inne rodzaje opiatów. Ofiarami morfiny padają najczęściej osoby, które są zmuszone do jej zażywania wskutek choroby. Przykładem są setki tysięcy żołnierzy z okresu I i II wojny światowej, którym masowo podawano morfinę jako środek przeciwbólowy, np. w czasie amputacji kończyn. Morfinizm był popularny również na przełomie XIX i XX wieku wśród bohemy. Biorąc pod uwagę proporcje wagowe, morfina działa nawet do 20 razy silniej 
niż opium.

Do negatywnych skutków działania morfiny zalicza się:

• zmniejszenie uczucia głodu i potrzeb seksualnych,
• spowolnienie ruchowe,
• senność, osłabienie i potliwość,
• apatię, brak motywacji, osłabienie woli, rozleniwienie,
• zanik obowiązkowości i zawężenie zainteresowań,
• zaburzenia ze strony układu pokarmowego – nudności, wymioty, zaparcia,
• zaburzenia oddychania,
• zatrzymanie moczu,
• bradykardię,
• spadek ciśnienia tętniczego,
• zwężenie źrenic i słabą reakcję na światło,
• niezborne ruchy,
• bełkotliwą mowę,
• otępienie i zmiany osobowości.