Kwas acetylosalicylowy – organiczny związek chemiczny, acetylowa pochodna kwasu salicylowego. Popularny środek o działaniu przeciwbólowym, przeciwgorączkowym i przeciwzapalnym. Przy stosowaniu długotrwałym wykazuje działanie przeciwzakrzepowe. Składnik wielu leków złożonych.
Potoczna nazwa aspiryna powstała jako połączenie elementów:
a – od acetylosalicylowy (kwas),
spir – od dawnej nazwy rośliny (Spirea ulmaria, współcześnie Filipendula ulmaria – wiązówka błotna), z której początkowo uzyskiwano lek przeciwbólowy,
-in – dawniej stosowana końcówka nazw leków przeciwbólowych.
Kwas acetylosalicylowy jest inhibitorem cyklooksygenazy, działa nieodwracalnie poprzez acetylację jej centrum katalitycznego. Enzym ten katalizuje reakcje syntezy prostaglandyn, które są mediatorami reakcji zapalnej. Aspiryna hamuje również powstawanie prostacyklin. W ten sposób kwas acetylosalicylowy wywiera działanie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i przeciwzapalne i jest zaliczany do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Mimo że jest tak starym lekiem, w większości krajów jest nadal najczęściej stosowanym specyfikiem przeciwbólowym i przeciwgorączkowym (obok paracetamolu). WHO uznało kwas acetylosalicylowy za jeden z najlepszych środków do stosowania na pierwszym szczeblu przeciwbólowej drabiny analgetycznej, w leczeniu lekkich i umiarkowanych bólów towarzyszących chorobom nowotworowym.
Paracetamol - najczęściej stosowany lek przeciwbólowy
DZIAŁANIE: przeciwbólowe i przeciwgorączkowe; w odróżnieniu od leków przeciwbólowych z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych nie ma działania przeciwzapalnego.
DLA KOGO: dorośli i dzieci (nawet najmłodsze) FORMA: tabletki, czopki, syropy
W APTECE: Apap, Choligrip, Codipar, Coldrex, Efferalgan, Febrisan, Fervex, Gripex, Grypolek, Grypstop, Metafen (zawiera też ibuprofen), Panadol, Paracetamol, Saridon, Tabcin, Teraflu
KIEDY STOSOWAĆ: bóle mięśni, stawów, kości, zębów, głowy (w tym migrenowe), nerwobóle, bóle miesiączkowe, stany gorączkowe, a także ból po zabiegach stomatologicznych i chirurgicznych. PLUSY: dobrze się wchłania z przewodu pokarmowego, po 30-60 minutach osiąga maksymalne stężenie we krwi. Działanie przeciwbólowe utrzymuje się 4-6 godzin od przyjęcia leku, przeciwgorączkowe – 6-8 godzin. Lek nie zaburza krzepnięcia krwi. Jest łagodny dla błony śluzowej żołądka. Mogą go przyjmować nadciśnieniowcy, cukrzycy i astmatycy.
MINUSY: łatwo go przedawkować, a wtedy szkodzi wątrobie. Nie należy go stosować dłużej niż 5 dni. U chorych z niewydolnością nerek paracetamol kumuluje się we krwi. Wchodzi w interakcje z większością leków przeciwwirusowych. Paracetamol jest niewskazany dla osób nadużywających alkoholu.
WAŻNE! Wchodzi w skład złożonych preparatów przeciwbólowych. Zażywając więcej niż jeden taki lek, trzeba sprawdzić, które z nich zawierają paracetamol, by nie przekroczyć dopuszczalnej dawki.
Ibuprofen - działa nie tylko przeciwbólowo, ale także przeciwzapalnie
DZIAŁANIE: przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Należy do niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ).
DLA KOGO: dorośli, dzieci od 6. miesiąca
FORMA: tabletki, zawiesina, czopki, żele (w kapsułkach lub w tubie)
W APTECE: Acatar, Aprofen, Brufen, Bufenik, Dip Rilif, Dolgit, Ibalgin, Ibufen, Ibum, Ibumax, Ibupar, Ibuprofen, Ibuprom, Iburion, Kidofen, Metafen, Nurofen
KIEDY STOSOWAĆ: pomaga przy bólach miesiączkowych, głowy, zębów; jako lek przeciwzapalny polecany w chorobie zwyrodnieniowej stawów, reumatoidalnym zapaleniu stawów, po urazach i w stanach zapalnych ścięgien, więzadeł, mięśni i torebek stawowych.
PLUSY: działa przeciwbólowo już po 30 minutach od zażycia i to działanie utrzymuje się przez 4-6 godzin. Wchłania się w żołądku i w jelicie cienkim. Maksymalne stężenie osiąga 1-2 godziny po zażyciu tabletki, a godzinę po podaniu zawiesiny. Nie kumuluje się w organizmie, w ciągu 24 godzin jest wydalany z moczem.
MINUSY: przedawkowanie może grozić krwawieniem z przewodu pokarmowego, ale nie ma ryzyka dla wątroby (jak w przypadku paracetamolu). Może pojawić się reakcja alergiczna – wysypka, nieżyt nosa, rumień, opuchlizna. Ibuprofenu nie wolno przyjmować przy czynnej chorobie wrzodowej, należy zachować ostrożność przy astmie, niewydolności nerek, wątroby i serca. WAŻNE! Alkohol nasila działanie leku. Ibuprofen podawany z innymi NLPZ może wywołać alergię krzyżową.
Bardzo fajne porównanie, teraz już wiem, do czego stosować paracetamol, a do czego ibuprofen.
OdpowiedzUsuń